Trường đào tạo & thi sát hạch lái xe tại TP Hồ Chí Minh Trường đào tạo, dạy học và thi sát hạch lái xe máy, xe oto ở Thành Phố Hồ Chí Minh
CẤU TẠO VÀ NGUYÊN LÍ HOẠT ĐỘNG CỦA BỘ VI SAI TRÊN Ô TÔ
Mình xin chào các bạn, mình chúc các bạn một ngày gặp nhiều may mắn. Trước tiên thì mình rất cảm ơn các bạn đã quan tâm theo dõi cái vi-đi-ô trên kênh của mình, có nhiều bạn đã đóng góp nhiều ý tượng, mong muốn mình làm nhiều vi-đi-ô hơn nữa. Nhưng mà thực sự là thời gian vừa qua thì mình khá là bận, nên cái việc sản xuất vi-đi-ô của mình nó không được như mong đợi, thì cũng mong các bạn hết sức thông cảm. Mình sẽ cố gắng làm hết các cái yêu cầu của các bạn!
Thì hôm nay mình xin trình bày về cấu tạo và nguyên lí hoạt động của bộ vi sai trên ô tô, thì trên xe ô tô là bắt buộc phải có bộ vi sai, bởi vì khi xe chuyển động trên đường thì xe ô tô không phải lúc nào cũng đi thẳng, mà sẽ có lúc nó sẽ phải đi vào cua hoặc là đi trên những cái đoạn đường cong, thì khi mà vào cua thì ta thấy là trên hình mô phỏng thì ta sẽ thấy là cái bán kính vòng quay của bánh xe ở phía bên ngoài, lúc nào nó cũng lớn hơn cái bánh xe ở phía bên trong. Do đó là bắt buộc cái bánh xe bên ngoài nó phải quay nhanh hơn bánh xe ở bên trong, nếu không có bộ vi sai mà giả sử là hai bánh xe này là bánh xe dẫn động, thì nó quay cùng tốc độ với nhau, thì do đó là khi vào cua sẽ rất khó khăn. Nếu mà có cua được thì cái bánh xe bên trong bắt buộc nó sẽ phải bị trượt, thì nếu mà mặt đường với lại bánh xe mà ma sát tốt thì khi mà nó bị trượt như vậy thì nó sẽ gây ra cái lực vặn xoắn trục xe…ấy. Do đó là bắt buộc chúng ta phải lắp cái bộ vi sai ở giữa hai bánh xe dẫn động để tránh cái hiện tượng trên, thì đối với xe dẫn động cầu sau thì bộ vi sai được lắp ở vị trí giữa hai bánh xe, đối với xe dẫn động cầu trước thì bộ vi sai thường được tích hợp với lại hộp số, còn đối với xe dẫn động hai cầu thì nó còn có cái bộ vi sai gọi là bộ vi sai trung tâm, được lắp đặt ở giữa trục các đăng nối cầu trước với lại cầu sau.
Thì cái bộ vi sai trung tâm thì nó có tác dụng là phân bổ cái lực giữa hai cầu, có thể phân chia theo các tỉ lệ khác nhau, còn trên xe điện thì bộ vi sai thường gắn với lại động cơ điện, thông qua một số cái bánh răng nữa thôi. Thì trước tiên ta sẽ xét cái cấu tạo của một bộ vi sai đơn giản nó như thế nào? Thì một bộ vi sai thông thường hay còn gọi là vi sai mở, thì quan sát thì ta sẽ thấy nó sẽ bao gồm:
- Một cái bánh răng quả dứa gắn với lại trục các đăng để nhận cái chuyển động đi ra từ hộp số.
- Thứ là cái bánh răng bao bên ngoài, nó là cái bánh răng to nhất, bánh răng này quay trơn trên cái trục của bánh xe.
- Tiếp đó các bạn sẽ thấy là có hai cái bánh răng hành tinh màu đỏ, nó có trực được gắn cố định với lại cái bánh răng bao.
- Và cuối cùng là hai bánh răng mặt trời, nó là hai bánh răng được gắn với lại hai bán trục và mỗi bán trục này thì được dẫn ra một bánh xe.
Khi mà xe chạy trên đường thẳng thì cái lực cản mà tác dụng lên hai bánh xe nó đều nhau, thì khi đó là hai bánh xe sẽ quay với lại tốc độ giống nhau, do đó là quan sát cái trường hợp này thì ta sẽ thấy là hai cái bánh răng hành tinh thì nó không bị xoay quanh cái trục của chính nó, còn khi mà xe chạy trên đường cong hoặc là vào cua thì cái lực cản tác dụng lên bánh xe bên trong lúc nào nó cũng sẽ nhiều hơn là cái bánh xe ở phía bên ngoài. Do đó là cái bánh xe bên ngoài nó phải quay nhanh hơn, còn bánh xe bên trong thì nó sẽ phải quay chậm đi, thì như ở trên hình thì xe nó đang cua về bên phải, thì khi đó thì cái bánh răng mặt trời bên phải nó sẽ quay chậm hơn cái bánh răng mặt trời ở bên trái, do đó là khi hai cái bánh răng mặt trời nó quay với cái tốc độ khác nhau, thì nó sẽ làm cho cái bánh răng hành tinh nó bị xoay. Thì chính cái cơ cấu bánh răng hành tinh nó xoay khi mà hai cái bánh răng mặt trời nó quay với tốc độ khác nhau, thì nó sẽ làm cho phân bổ cái lực sao cho cái bánh xe ở phía bên ngoài nó sẽ nhận được nhiều động lực hơn là cái bánh xe ở phía bên trong.
Từ đó sẽ giúp chúng ta vào cua một cách nó mượt mà hơn, nhưng cái cơ cấu vi sai mở kiểu này thì nó lại gặp một vấn đề, tức là khi chúng ta lâm vào cái trường hợp là xe bị sa lầy và một bánh xe thì bị sa lầy thôi. Còn cái bánh xe còn lại thì nó vẫn có độ bám đường tốt, thì khi đó cái bánh xe mà bị sa lầy nó sẽ…. cái lực cản tác dụng lên nó, nó sẽ rất là nhỏ. Còn cái bánh xe còn kia thì nó sẽ… nó vì vẫn có cái độ bám đường tốt nên là cái lực cản của nó sẽ lớn, thì khi đó theo cái cơ cấu vi sai kiểu này thì nó sẽ làm cho cái bánh xe bị sa lầy thì quay tít, trong khi đó thì cái bánh xe mà vẫn còn cái độ bám đường thì nó vẫn…nó sẽ không nhận được một sự chuyển động nào, do đó là chúng ta sẽ lâm vào cái tình trạng là chúng ta bị mắc kẹt. Thì để khắc phục cái tình trạng như vậy thì người ta sẽ đưa ra các cái cơ cấu là khóa vi sai hoặc là thiết kế cái bộ vi sai mà chống trượt, thì cơ cấu khóa vi sai thì có thể người ta sẽ cấu tạo theo kiểu là chốt gài hoặc là thiết kế cái bộ li hợp ở trên cái bán trục, các cái cơ cấu này thì có thể được kích hoạt bằng tay, bằng thủy lực hoặc là bằng khí nén hoặc cũng có thể là kích hoạt bằng điện.
Thì các cái cơ cấu này nó được kích hoạt thì nó sẽ khóa hai cái bán trục lại với nhau và chúng sẽ chuyển động cùng với một tốc độ, thì cái việc làm này sẽ được thực hiện khi mà chúng ta sẽ di chuyển vào những cái đoạn đường xấu, còn khi muốn vào cua thì chúng ta bắt buộc phải tắt cái chế độ khóa vi sai này đi. Nếu mà như vậy thì cái cơ cấu này nó cũng khá là bất tiện cho người sử dụng, do đó là người ta sẽ thiết kế cái loại vi sai chống trượt, thì loại vi sai chống truợt thứ nhất đó là loại vi sai mà có li hợp, thì các bạn quan sát trên hình thì có thể thấy là có hai bộ li hợp ở hai bên. Khi mà các cái li hợp này nó được kích hoạt thì nó sẽ khóa hai cái bánh xe chuyển động cùng tốc độ với nhau, và để kích hoạt các cái li hợp này thì nó sẽ dùng cái hệ thống bơm dầu để đưa dầu đến để ép các cái li hợp. Thì cái loại vi sai chống trượt thứ hai mà mình muốn trình bày ở đây đó là cái loại mang tên là tua sen (hay còn gọi là vi sai bánh vít trục vít) thì về mặt cấu tạo thì nó sẽ không dùng các cái bánh răng hành tinh giống như loại vi sai thông thường mà nó sẽ dùng các cái trục vít tựa trên cái bánh răng mặt trời, thì quan sát trên hình minh họa thì các bạn sẽ thấy là mỗi một cái trục vít thì nó sẽ có phần giữa là được ăn khớp với lại bánh răng mặt trời.
Còn ở hai đầu của cái trục vít nó sẽ có hai cái bánh răng và hai cái bánh răng này nó sẽ ăn khớp với lại hai cái bánh răng của cái trục vít bên cạnh, thì khi mà ăn khớp với nhau như vậy nếu mà trong trường hợp mà cái trục vít này quay thì cái trục vít bên kia nó cũng quay theo chiều ngược lại và nó quay cùng tốc độ với nhau, thì nguyên tắc hoạt động của cái trục vít này nó sẽ dựa trên một cái đặc điểm, đó là khi cái bánh răng mặt trời nó quay thì nó sẽ làm cho cái trục vít này quay theo, còn ngược lại nếu mà cái trục vít này quay thì nó sẽ không thể làm cho cái bánh răng mặt trời ở dưới quay theo nó được, tức là nó có thể chuyển động từ bánh răng mặt trời ra ngoài trục vít, còn chiều ngược lại là không được, thì cái bộ vi sai này trong những cái điều kiện bình thường thì nó hoạt động giống như bộ vi sai mở mình đã nói ở trên. Tức là khi vào cua thì nó cũng làm cho cái bánh xe ở phía bên ngoài nó sẽ quay nhanh hơn là bánh xe ở phía bên trong, nhưng nó tuân theo công thức tức là bánh xe ở bên ngoài là tăng vận tốc lên bao nhiêu phần trăm thì cái bánh xe bên trong nó sẽ giảm vận tốc đi tương ứng là bấy nhiêu phần trăm.
Tức là cái độ tăng và độ giảm của hai bánh xe là nó sẽ cân bằng nhau, thế còn trong trường hợp mà chúng ta bị sa lầy một bánh xe chẳng hạn thì lúc đó là cái tốc độ của cái bánh xe bị sa lầy nó sẽ rất là cao, trong khi đó thì cái bánh xe không bị sa lầy nó sẽ không quay. Thì khi đó thì cái trục vít này nó phát huy tác dụng là ở cái chỗ… lúc này thì cái tỉ lệ mà tăng vận tốc và giảm vận tốc của hai bánh xe nó không đều nhau, thì khi đó cái bánh răng sa lầy nó quay rất nhanh, nó sẽ làm cho cái trục vít của nó quay theo, vì cái trục vít này nó được ăn khớp với lại trục vít bên cạnh thì nó sẽ làm cho cái trục vít bên cạnh nó sẽ quay cùng với lại tốc độ của nó. Thế nhưng mà mình đã nói ở trước là nếu mà cái trục vít mà quay thì nó sẽ không thể làm cho cái bánh răng mặt trời ở phía dưới quay theo nó được, do đó là trong trường hợp này bắt buộc là nó sẽ khóa cứng hai cái bán trục lại với nhau, lúc này nó sẽ tự động khóa hai cái bánh xe lại với nhau và chuyển động cùng một tốc độ, nói tóm lại thì cái tua xe nó sẽ kích hoạt cái khóa cứng hai cái bánh xe lại. Khi mà cái tỉ lệ tăng và giảm vận tốc ở hai bánh xe nó sẽ không đều nhau còn khi mà nó tăng giảm đều nhau thì nó hoạt động giống như là một cái bộ vi sai thông thường thôi.
Ngoài ra thì trên các cái xe hai cầu thì người ta còn có cái bộ vi sai trung tâm gắn ở giữa nối giữa cầu trước và cầu sau, thì cái bộ vi sai trung tâm này cũng có thể là người ta sẽ thiết kế theo kiểu là li hợp, thì như các bạn có thể quan sát trên hình thì đây là một cái hệ thống vi sai trung tâm của cái hãng xe Audi, thì cái hệ thống này nó sẽ giúp phân bổ cái động lực dẫn tới cầu trước và cầu sau theo một cái tỉ lệ nào đó, tùy vào những điều kiện hoạt động nhất định của xe. Thì cái việc điều chỉnh này nó đều do máy tính tự động điều khiển, ngoài ra thì trên các cái dòng xe hiện đại hiện nay thì người ta còn có cái cách thức là chống trượt cho vi sai bằng cách tức là người ta chỉ sử dụng cái bộ vi sai mở thôi, nhưng mà người ta sẽ kết hợp với các cái hệ thống điện tử để điều khiển cái hệ thống phanh, thì để chống trượt thì các cái hệ thống điện tử nó sẽ nhận những cái tín hiệu từ các cái cảm biến khác nhau và nó kích hoạt những cái hệ thống phanh.
600 câu hỏi lý thuyết & đáp án thi sát hạch lái xe ôtô mới Nhất
Trên các cái dòng xe bán tải hiện nay thì nó có các cái công tắc gài cầu, nó có các cái chế độ như là 2H, 4H rồi lại 4L hoặc là một số xe khác thì nó có cái chế độ là 4HLC hoặc là 4LLC thì 2H có nghĩa là chúng ta chỉ sử dụng một cầu với lại cái tốc độ cao, còn 4H tức là sử dụng hai cầu với tốc độ cao, 4L có nghĩa là sử dụng hai cầu tốc độ chậm, còn nếu mà nó có thêm từ C tức là 4…. Ví dụ như là 4HLC thì có nghĩa là sử dụng cả hai cầu tốc độ cao, nhưng mà cái bộ vi sai trung tâm nó khóa thì khi mà vi sai trung tâm khóa thì cái truyền lực giữa cầu trước và cầu sau nó sẽ theo tỉ lệ là 50:50, còn khi mà chúng ta gài cái cầu 4LLC thì có nghĩa là gài hai cầu tốc độ chậm và vi sai trung tâm sẽ bị khóa. Như vậy là trên đây mình đã trình bày về cái bộ vi sai, cấu tạo cũng như là nguyên lí hoạt động của một bộ vi sai trên xe ô tô.
Trân trọng cảm ơn các bạn đã quan tâm theo dõi, xin chào và hẹn gặp lại trong các cái vi-đi-ô clip tiếp theo, nếu có gì góp ý thì các bạn hãy comment bên dưới, xin chân thành cảm ơn!
