Bồi thường tai nạn giao thông: tính đền bù thiệt hại theo luật

Theo thống kê của Bộ Giao Thông Vận Tải, trong 10 tháng năm 2025, cả nước xảy ra khoảng 11.776 vụ tai nạn, khiến 6.381 người tử vong và 8.488 người bị thương.

Bồi thường tai nạn giao thông bảo vệ quyền lợi nạn nhân và xác định trách nhiệm người gây tai nạn, hiểu quy định giúp người tham gia giao thông chủ động bảo vệ quyền lợi và tuân thủ pháp luật. Cùng Trường Đào Tạo & Sát Hạch Lái Xe TP. HCM tìm hiểu chi tiết qua bài viết sau nhé!

Trách Nhiệm Bồi Thường Trong Tai Nạn Giao Thông Là Gì?

Trách nhiệm bồi thường trong tai nạn giao thông là nghĩa vụ của người gây ra tai nạn phải khắc phục hậu quả do hành vi vi phạm giao thông của mình gây ra, bao gồm việc bồi thường về sức khỏe, tính mạng và tài sản cho người bị thiệt hại.

Mức bồi thường có thể do các bên thỏa thuận, nếu không thỏa thuận được sẽ được giải quyết bởi Tòa án. Các khoản thiệt hại chính bao gồm chi phí cứu chữa, mai táng, tiền cấp dưỡng và bồi đắp tổn thất tinh thần. 

Phát Sinh Trách Nhiệm Bồi Thường Thiệt Hại Căn Cứ Vào Đâu?

Căn cứ phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại căn cứ vào Điều 584 Bộ luật Dân sự 2015. 3 trường hợp cụ thể gồm: 

• Khi một người có hành vi làm tổn hại đến tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, uy tín, tài sản hoặc quyền, lợi ích hợp pháp của người khác và gây ra thiệt hại thực tế, người đó phải có nghĩa vụ bồi thường.
• Người gây thiệt hại không phải bồi thường nếu thiệt hại xảy ra do sự kiện bất khả kháng hoặc thiệt hại hoàn toàn do lỗi của chính người bị thiệt hại.
• Nếu thiệt hại xuất phát từ tài sản (ví dụ: phương tiện giao thông), thì chủ sở hữu hoặc người đang quản lý, sử dụng tài sản phải chịu trách nhiệm bồi thường, trừ trường hợp thiệt hại xảy ra do bất khả kháng hoặc lỗi hoàn toàn thuộc về người bị thiệt hại.

Từ các quy định trên có thể thấy: khi tài xế có lỗi dẫn đến tai nạn, làm ảnh hưởng đến sức khỏe hoặc tài sản của người khác, thì có đầy đủ cơ sở pháp lý để yêu cầu người này bồi thường thiệt hại.

Bồi Thường Trong Tai Nạn Giao Thông Bao Gồm Những Khoản Nào?

Bồi thường trong tai nạn giao thông gồm 3 khoản: Sức khỏe, tính mạng và tài sản. 

1. Bồi thường thiệt hại về sức khỏe

Khi người bị nạn bị tổn hại sức khỏe, người gây tai nạn phải bồi thường toàn bộ các khoản chi phí nhằm khắc phục hậu quả về mặt y tế và thu nhập bị ảnh hưởng. Căn cứ Điều 590 BLDS 2015 và Nghị quyết 02/2022/NQ-HĐTP, các khoản bồi thường bao gồm:

• Chi phí khám, chữa trị và phục hồi sức khỏe: gồm tiền khám, tiền thuốc, chi phí phẫu thuật, phục hồi chức năng, vật lý trị liệu và các khoản hợp lý khác theo chứng từ y tế.
• Chi phí vận chuyển: tiền thuê phương tiện đưa người bị nạn đi cấp cứu và trở về nơi cư trú.
• Chi phí bồi dưỡng sức khỏe: tính theo một ngày lương tối thiểu vùng cho mỗi ngày điều trị, được xác định theo hồ sơ bệnh án.
• Thu nhập thực tế bị mất hoặc giảm sút: được xác định theo mức lương ổn định của người bị hại; trường hợp không ổn định thì tính trung bình 3 tháng liền kề trước khi xảy ra tai nạn hoặc xác định theo thu nhập trung bình của lao động cùng loại tại địa phương. Nếu không xác định được, áp dụng một ngày lương tối thiểu vùng cho mỗi ngày không thể lao động.
• Chi phí và thu nhập bị mất của người chăm sóc: bao gồm chi phí đi lại, ăn ở khi chăm sóc người bị nạn và khoản thu nhập bị mất theo quy định của Nghị quyết 02/2022/NQ-HĐTP. Trường hợp người bị hại mất khả năng tự chăm sóc, chi phí chăm sóc được tính theo ngày lương tối thiểu vùng.
• Tổn thất tinh thần: người bị hại được nhận một khoản bồi thường tương xứng với mức độ đau đớn, ảnh hưởng tinh thần; mức tối đa không quá 50 lần lương cơ sở nếu không thỏa thuận được mức cụ thể.

Như vậy, toàn bộ các chi phí liên quan đến điều trị, chăm sóc và những tổn thất về tinh thần đều được xem là căn cứ để yêu cầu bồi thường.

2. Bồi thường thiệt hại về tính mạng

Trong trường hợp tai nạn giao thông làm nạn nhân tử vong, người gây tai nạn phải bồi thường một số khoản sau:

• Chi phí cứu chữa trước khi nạn nhân tử vong, nếu có.
• Chi phí mai táng hợp lý, bao gồm tiền mua quan tài, dịch vụ mai táng, xe đưa tang, chi phí chôn cất.
• Khoản bồi thường tổn thất tinh thần cho thân nhân, do các bên thỏa thuận; nếu không thỏa thuận được thì áp dụng mức tối đa theo quy định của pháp luật.
• Tiền cấp dưỡng, nếu nạn nhân đang có nghĩa vụ cấp dưỡng cho người khác (con nhỏ, cha mẹ già, vợ/chồng không có khả năng lao động…).
• Thiệt hại vật chất khác, nếu gia đình chứng minh được có phát sinh liên quan đến việc xử lý hậu quả sau khi nạn nhân tử vong.

Các khoản bồi thường này nhằm bù đắp tổn thất cả về vật chất lẫn tinh thần cho gia đình người bị nạn.

3. Bồi thường thiệt hại về tài sản

Theo Điều 589 Bộ luật Dân sự 2015, khi tài sản của người bị nạn bị thiệt hại trong tai nạn giao thông, người gây tai nạn phải bồi thường các khoản sau:

• Giá trị tài sản bị mất, bị hủy hoại hoặc bị hư hỏng. Đây là thiệt hại trực tiếp đối với phương tiện, hàng hóa hoặc vật dụng bị ảnh hưởng bởi vụ tai nạn.
• Thiệt hại về lợi ích gắn với việc khai thác, sử dụng tài sản. Ví dụ: phương tiện bị hư hỏng khiến người bị thiệt hại không thể dùng để kinh doanh, vận chuyển, làm việc… dẫn đến mất thu nhập.
• Các chi phí hợp lý để ngăn chặn hoặc giảm thiểu thiệt hại. Bao gồm chi phí cứu hộ, kéo xe, lưu kho hoặc các chi phí phát sinh khác nhằm hạn chế mức độ hư hại của tài sản.

Cách xác định mức bồi thường thiệt hại về tài sản:

• Trường hợp tài sản bị hư hỏng nhưng có thể sửa chữa: Mức bồi thường tương ứng với chi phí cần thiết để sửa chữa và khôi phục tài sản về tình trạng ban đầu, tính theo giá thị trường tại thời điểm giải quyết bồi thường.
• Trường hợp tài sản bị hư hỏng hoàn toàn, không thể sửa chữa: Thiệt hại được xác định theo giá trị thị trường của tài sản cùng loại hoặc tài sản có tính năng, tiêu chuẩn kỹ thuật tương đương, có tính đến mức độ hao mòn tại thời điểm xảy ra tai nạn hoặc thời điểm giải quyết bồi thường.

Như vậy, việc bồi thường thiệt hại về tài sản không chỉ dựa vào mức độ hư hại thực tế mà còn căn cứ vào giá thị trường và chi phí khắc phục hợp lý, nhằm bảo đảm quyền lợi cho người bị thiệt hại.

Người Gây Tai Nạn Giao Thông Phải Chịu Trách Nhiệm Hình Sự Trong Trường Hợp Nào?

Theo Điều 260 Bộ luật Hình sự 2015 (đã được sửa đổi, bổ sung năm 2017), người điều khiển phương tiện giao thông đường bộ có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự khi vi phạm quy định về an toàn giao thông và gây hậu quả nghiêm trọng. 

Tùy vào mức độ thiệt hại, hình phạt được chia thành các khung như sau:

• Khung hình phạt cơ bản: Người phạm tội có thể bị phạt tiền từ 30 triệu đến 100 triệu đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 1 đến 5 năm nếu hành vi vi phạm gây thiệt hại nhưng chưa đến mức đặc biệt nghiêm trọng.
• Khung hình phạt tăng nặng thứ hai: Áp dụng mức phạt tù từ 3 năm đến 10 năm khi hành vi vi phạm gây hậu quả nghiêm trọng hơn, như làm chết người hoặc gây thiệt hại lớn về tài sản.
• Khung hình phạt tăng nặng thứ ba: Người gây tai nạn có thể bị phạt tù từ 7 năm đến 15 năm nếu hành vi vi phạm dẫn đến hậu quả đặc biệt nghiêm trọng, làm chết nhiều người hoặc gây thiệt hại rất lớn.

Như vậy, ngoài nghĩa vụ bồi thường dân sự theo quy định của Bộ luật Dân sự, người gây tai nạn còn có thể bị xử lý hình sự nếu hành vi của họ đủ yếu tố cấu thành tội vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ và gây ra những hậu quả nghiêm trọng theo luật định.

Người Bị Hại Trong Tai Nạn Giao Thông Có Quyền Và Nghĩa Vụ Gì?

Theo cập nhật mới nhất của Trường Đào Tạo & Sát Hạch Lái Xe TP. HCM, người bị hại trong tai nạn giao thông có quyền yêu cầu bồi thường các thiệt hại về sức khỏe, tính mạng, tài sản và tổn thất tinh thần, đồng thời được giám định thiệt hại và tham gia tố tụng theo pháp luật.

Người bị hại có nghĩa vụ cung cấp thông tin, chứng cứ trung thực và tuân thủ các thủ tục pháp lý để quá trình bồi thường diễn ra hợp pháp.

1. Quyền của người bị hại

Người bị hại trong tai nạn giao thông được hưởng 4 quyền lợi cơ bản sau:

• Yêu cầu bồi thường thiệt hại: Người bị hại có quyền yêu cầu người gây tai nạn hoặc công ty bảo hiểm thanh toán các khoản bồi thường về sức khỏe, tính mạng, tài sản và tổn thất tinh thần (Điều 584 – 602 Bộ luật Dân sự 2015).
• Được giám định thiệt hại: Có quyền yêu cầu cơ quan có thẩm quyền giám định thương tật, thiệt hại về tài sản để làm cơ sở xác định mức bồi thường.
• Tham gia tố tụng: Có quyền cung cấp chứng cứ, tham gia hòa giải hoặc khởi kiện ra tòa nếu không đạt được thỏa thuận bồi thường (Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015).
• Được bảo vệ quyền lợi: Yêu cầu cơ quan chức năng xử lý người gây tai nạn theo quy định pháp luật, kể cả trách nhiệm hình sự nếu hành vi đủ yếu tố cấu thành tội phạm (Điều 260 Bộ luật Hình sự 2015).

2. Nghĩa vụ của người bị hại

Người bị hại trong tai nạn giao thông có trách nhiệm thực hiện 3 nghĩa vụ sau:

• Cung cấp thông tin trung thực: Hợp tác với cơ quan điều tra, bảo hiểm và các bên liên quan, cung cấp thông tin chính xác về vụ tai nạn.
• Chứng minh thiệt hại: Cung cấp hóa đơn, chứng từ, hồ sơ y tế, giám định tài sản hoặc các chứng cứ khác để làm cơ sở yêu cầu bồi thường.
• Hành xử đúng pháp luật: Không tự ý xử lý người gây tai nạn, không cản trở pháp luật, tuân thủ các thủ tục tố tụng trong việc yêu cầu bồi thường.

Người Bị Hại Cần Thực Hiện Những Bước Nào Để Yêu Cầu Bồi Thường Sau Tai Nạn Giao Thông?

Sau tai nạn giao thông, người bị hại cần báo công an, thu thập chứng cứ, giữ hóa đơn chi phí, làm việc với bảo hiểm (nếu có) và thương lượng hoặc khởi kiện để yêu cầu bồi thường.

Bước 1: Báo công an và lập biên bản hiện trường

Ngay sau khi xảy ra tai nạn, người bị hại hoặc người chứng kiến cần thông báo cho cơ quan công an nơi xảy ra tai nạn. Cơ quan công an sẽ có mặt để lập biên bản hiện trường, ghi nhận tình trạng phương tiện, hiện trạng tài sản, vết thương của người bị nạn và các yếu tố liên quan. Biên bản này sẽ là căn cứ pháp lý quan trọng để xác định trách nhiệm và mức bồi thường.

Bước 2: Thu thập chứng cứ (ảnh, video, nhân chứng)

Người bị hại cần chụp ảnh, quay video hiện trường, phương tiện hư hỏng, biển số xe liên quan, dấu vết tai nạn… Đồng thời, nên ghi nhận thông tin nhân chứng, bao gồm tên, địa chỉ và số điện thoại để làm bằng chứng xác thực khi yêu cầu bồi thường.

Bước 3: Giữ hóa đơn, chứng từ chi phí chữa trị – sửa xe

Toàn bộ hóa đơn khám chữa bệnh, thuốc men, vật lý trị liệu, phục hồi chức năng, cùng với hóa đơn sửa chữa hoặc thay thế phương tiện, tài sản bị hư hỏng, cần được lưu giữ cẩn thận. Đây là cơ sở để tính toán mức bồi thường hợp lý và chứng minh thiệt hại.

Bước 4: Làm việc với bảo hiểm (nếu có)

Nếu phương tiện hoặc người bị nạn có bảo hiểm liên quan (bảo hiểm trách nhiệm dân sự, bảo hiểm vật chất, bảo hiểm con người), người bị hại cần liên hệ với công ty bảo hiểm để khai báo, cung cấp hồ sơ, hình ảnh, biên bản hiện trường và các chứng từ liên quan. Bảo hiểm sẽ xác minh, giám định và giải quyết bồi thường theo hợp đồng.

Bước 5: Thương lượng bồi thường hoặc khởi kiện ra tòa

Sau khi đã có đầy đủ chứng cứ, người bị hại có thể thương lượng trực tiếp với người gây tai nạn để đạt được thỏa thuận bồi thường.

Nếu không đạt được thỏa thuận, người bị hại có quyền khởi kiện ra Tòa án có thẩm quyền để yêu cầu giải quyết bồi thường theo pháp luật. Tòa án sẽ căn cứ vào hồ sơ, biên bản hiện trường, chứng cứ giám định để quyết định mức bồi thường phù hợp.

Cần Lưu Ý Điều Gì Để Bảo Vệ Quyền Lợi Khi Xảy Ra Tai Nạn?

Để bảo vệ quyền lợi sau tai nạn, Trường Đào Tạo & Sát Hạch Lái Xe TP. HCM khuyến nghị cần giữ bình tĩnh, bảo vệ hiện trường, thu thập thông tin, không nhận lỗi vội và lưu giữ đầy đủ chứng cứ.

1. Giữ bình tĩnh và đảm bảo an toàn

Ngay sau khi tai nạn xảy ra, hãy giữ bình tĩnh để tránh hoảng loạn. Nếu có thể và an toàn, di chuyển phương tiện ra khỏi vị trí nguy hiểm để tránh xảy ra tai nạn thứ hai. Đồng thời, kiểm tra tình trạng sức khỏe của bản thân và những người xung quanh, gọi cấp cứu nếu có người bị thương.

2. Bảo vệ hiện trường

Tránh di chuyển hoặc thay đổi hiện trường nếu không cần thiết. Dấu vết phanh, mảnh vỡ, vị trí phương tiện và các dấu tích tai nạn khác là chứng cứ quan trọng để xác định trách nhiệm.

3. Ghi chép thông tin liên quan

Thu thập đầy đủ thông tin của các bên tham gia, bao gồm họ tên, địa chỉ, số điện thoại, biển số xe, loại xe, hãng sản xuất, số khung, số máy (nếu cần) và thông tin công ty bảo hiểm nếu xe có bảo hiểm.

4. Không thừa nhận lỗi vội vàng

Không ký nhận hay thừa nhận lỗi trước khi có kết luận của cơ quan chức năng. Tránh các thỏa thuận ngoài biên bản công an để không bị thiệt hại về sau.

5. Lưu giữ hồ sơ đầy đủ

Giữ tất cả giấy tờ liên quan như biên bản công an, hóa đơn sửa chữa, chi phí y tế, hình ảnh và video hiện trường. Hồ sơ đầy đủ giúp bảo vệ quyền lợi và giải quyết khiếu kiện hoặc bồi thường hiệu quả.

Những Câu Hỏi Liên Quan Tới Bồi Thường Tai Nạn Giao Thông

• Gây tai nạn giao thông vì mở cửa xe ô tô phải chịu trách nhiệm gì?

Người mở cửa xe ô tô gây tai nạn có thể bị phạt tiền 20–22 triệu, trừ 10 điểm GPLX, phải bồi thường thiệt hại về tài sản, sức khỏe và tinh thần, và nếu hậu quả nghiêm trọng có thể bị truy cứu hình sự theo Điều 260 BLHS.

• Xe ô tô đi quá tốc độ gây tai nạn giao thông phải chịu trách nhiệm gì?

Xe ô tô đi quá tốc độ gây tai nạn phải chịu trách nhiệm hình sự, hành chính và dân sự. Nếu gây chết người hoặc thương tích nặng, người vi phạm có thể bị truy cứu hình sự theo Điều 260 BLHS, phạt tiền 30–100 triệu, cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc tù 1–15 năm, kèm cấm đảm nhiệm chức vụ, hành nghề 1–5 năm, và phải bồi thường toàn bộ thiệt hại về tính mạng, sức khỏe, tài sản.

• Xe máy chở ba gây tai nạn giao thông phải chịu trách nhiệm gì?

Người lái xe máy chở ba gây tai nạn chịu trách nhiệm dân sự (bồi thường thiệt hại về tài sản, sức khỏe, tính mạng), hình sự (tùy mức độ từ cải tạo không giam giữ đến 7 năm), hành chính (phạt 600.000–800.000 đồng nếu chở quá số người), và chủ xe có thể chịu trách nhiệm liên đới nếu có lỗi.

• Khi nào gây tai nạn giao thông bị tước bằng lái xe?

Người gây tai nạn giao thông có thể bị tước bằng lái xe khi:

• Gây tai nạn nghiêm trọng làm chết người hoặc thương tích nặng.
• Vi phạm các quy định an toàn giao thông dẫn đến hậu quả nghiêm trọng (ví dụ vượt tốc độ cao, uống rượu bia, chở quá số người).
• Có quyết định xử phạt hành chính hoặc hình sự theo quy định pháp luật, trong đó tước quyền sử dụng giấy phép lái xe từ 1–24 tháng tùy mức độ.

Tìm hiểu thêm các lỗi vi phạm giao thông bị tước bằng lái xe tại link: https://truongdaotaolaixehcm.com/tong-hop-cac-loi-vi-pham-giao-thong-bi-tuoc-giay-phep-lai-xe/ 

Đơn vị nào đào tạo, sát hạch bằng lái xe máy, ô tô, xe tải uy tín tại Hồ Chí Minh?

Trung tâm Đào Tạo & Sát Hạch Lái Xe TP. HCM chuyên cung cấp khóa đào tạo, sát hạch bằng lái xe máy A1, A2, ô tô B, xe tải C1 và cả bổ túc tay lái ô tô… 

Trung tâm không chỉ đào tạo lý thuyết và thực hành bài bản mà còn cung cấp đội ngũ giảng viên giàu kinh nghiệm, phương tiện hiện đại và sân tập đạt chuẩn. Học viên được hướng dẫn chi tiết, sát thực tế, giúp nhanh chóng nắm vững kỹ năng lái xe an toàn và tự tin tham gia giao thông. Trường cũng hỗ trợ thủ tục hồ sơ sát hạch và cấp giấy phép nhanh chóng, đảm bảo tiết kiệm thời gian và công sức cho học viên.

Ưu điểm nổi bật:

• Khóa học đa dạng từ xe máy đến ô tô và xe tải, phù hợp mọi nhu cầu.
• Lịch học linh hoạt, hỗ trợ học viên bận rộn.
• Phương pháp giảng dạy thực hành nhiều, tập trung vào kỹ năng lái xe an toàn.
• Hỗ trợ tư vấn, hướng dẫn và làm thủ tục sát hạch nhanh chóng.
• Cơ sở vật chất, xe tập lái hiện đại, an toàn, chuẩn theo quy định.

Liên hệ với trường Đào Tạo & Sát Hạch Lái Xe TP. HCM để được tư vấn cụ thể hơn nếu có nhu cầu học thi bằng lái xe chuyên nghiệp. 

Dịch Vụ Nhận Bổ Túc Tay Lái