Khóa Học:

Học lái xe 4 bánh: những điều cơ bản quan trọng cần lưu ý

Ngày cập nhật mới nhất: 17/08/2025

Học lái xe 4 bánh là quá trình rèn luyện kỹ năng điều khiển các loại phương tiện như xe ô tô con, xe bán tải hay xe tải nhỏ, nhằm đủ điều kiện thi và được cấp giấy phép lái xe theo quy định pháp luật.

Theo thống kê của Ủy ban An toàn Giao thông Quốc gia (2024), gần 18% số vụ tai nạn đường bộ liên quan đến người mới học lái – một con số đáng lưu ý cho thấy việc đào tạo bài bản ngay từ đầu là rất cần thiết.

Để giúp bạn tự tin trên hành trình này, bài viết sẽ tổng hợp những lưu ý cốt lõi: từ tư thế ngồi chuẩn, cách làm quen với các bộ phận xe, cho đến việc làm chủ bàn đạp, nắm rõ sơ đồ hộp số và kỹ thuật khởi hành. Những kỹ năng hỗ trợ như điều chỉnh gương hạn chế điểm mù cũng sẽ được đề cập, giúp bạn xây dựng phản xạ và hoàn thiện kỹ năng lái xe một cách toàn diện nhất. 

Những điều cơ bản quan trọng cần lưu ý khi học lái xe 4 bánh
Những điều cơ bản quan trọng cần lưu ý khi học lái xe 4 bánh

Phần 1: Chuẩn Bị Tư Thế Lái Và Làm Quen Với Xe

Để bắt đầu hành trình an toàn và thoải mái, người học lái cần nắm vững cách điều chỉnh tư thế lái phù hợp – từ ghế ngồi, vô lăng đến dây an toàn – nhằm đảm bảo khả năng quan sát, kiểm soát và bảo vệ bản thân tốt nhất ngay từ những thao tác đầu tiên.

1. Điều chỉnh ghế ngồi đúng chuẩn

Ghế ngồi phải được điều chỉnh sao cho chân có thể đạp hết hành trình côn, phanh, ga mà vẫn thoải mái. Lưng ghế nên điều chỉnh nghiêng 100-110 độ so với mặt đất để duy trì đường cong tự nhiên của cột sống. 

Theo nghiên cứu của Hiệp hội Y khoa Thể thao Mỹ: “Góc độ này giúp giảm 40% áp lực lên đĩa đệm cột sống khi lái xe lâu.”

2. Điều chỉnh vô lăng và tay đặt lái

Vị trí vô lăng cần cho phép người lái nhìn rõ đồng hồ và không bị vướng đầu gối khi đánh lái. Đặt tay ở vị trí 9 giờ và 3 giờ trên vô lăng giúp tăng khả năng kiểm soát xe. Khuỷu tay nên hơi gập tự nhiên để không bị căng cơ khi lái lâu.

3. Hệ thống dây an toàn và cách sử dụng đúng

Dây an toàn phải được kéo thẳng, nằm qua vai và giữa ngực, không vặn xoắn hay ép vào cổ. Chốt khóa phải cài chắc chắn, dây không bị sờn hay rách. Cài dây trước khi khởi động xe là thói quen bắt buộc để bảo vệ bản thân và tránh bị xử phạt.

Phần 2: Làm Quen Với Các Bộ Phận Cơ Bản Trên Xe

Để điều khiển xe an toàn và linh hoạt, người học cần làm quen với các bộ phận cơ bản như cần điều khiển trên vô lăng, hệ thống điều hòa, các nút chức năng và phanh tay. Đây là những thao tác thiết yếu ảnh hưởng trực tiếp đến trải nghiệm lái và khả năng xử lý tình huống khi vận hành xe.

1. Các cần điều khiển trên vô lăng

Phía trái vô lăng thường là cần điều khiển đèn và xi nhan, dùng để báo rẽ hoặc xin đường. Cần bên phải điều khiển gạt mưa, có nhiều mức tốc độ tùy vào điều kiện thời tiết. Trước khi khởi hành, nên thao tác thử các cần để ghi nhớ vị trí và cảm nhận độ phản hồi.

2. Hệ thống điều hòa (máy lạnh)

Hệ thống điều hòa giúp điều chỉnh nhiệt độ và luồng gió trong cabin. Núm xoay hoặc nút bấm thường có các ký hiệu như A/C (bật máy lạnh), fan (quạt), và các mức nhiệt. Nên chỉnh gió về hướng người lái và hành khách để đảm bảo thoải mái khi vận hành xe lâu.

3. Các nút điều khiển khác

Xe có thể trang bị thêm nút khởi động, nút sấy kính, đèn sương mù hoặc chế độ Eco, Sport… Mỗi xe có cách bố trí khác nhau, vì vậy hãy đọc kỹ sách hướng dẫn và thử thao tác khi xe đang dừng. Không nên bấm thử lung tung trong lúc xe đang chạy để tránh mất tập trung.

4. Thắng tay và cách sử dụng

Thắng tay (phanh tay) thường nằm giữa hai ghế trước hoặc là dạng nút điện tử. Khi đỗ xe, kéo (hoặc nhấn) thắng tay để giữ xe cố định, đặc biệt trên đường dốc. Trước khi khởi hành, phải nhớ nhả phanh tay để tránh gây hư hỏng hệ thống truyền động.

Theo thống kê của Cục Đăng kiểm Việt Nam, 15% tai nạn đỗ xe trên dốc là do không sử dụng phanh tay đúng cách.

Chuẩn bị tư thế lái và làm quen với xe
Chuẩn bị tư thế lái và làm quen với xe

〉〉〉〉〉〉〉〉  Trường Đào Tạo – Thi Sát Hạch Bằng B2  〈〈〈〈〈〈〈〈

Phần 3: Làm Chủ Các Bàn Đạp Và Điều Khiển Chân

Để điều khiển xe số sàn hiệu quả, người học cần nắm vững vị trí và chức năng của ba bàn đạp côn – thắng – ga, đồng thời rèn luyện kỹ thuật phối hợp chân chính xác nhằm đảm bảo chuyển số mượt, dừng – tăng tốc an toàn và tránh tình trạng xe bị tắt máy đột ngột.

1. Cấu tạo và vị trí 3 bàn đạp (côn – thắng – ga)

Trên xe số sàn, từ trái qua phải là: côn – thắng – ga. 

  • Bàn đạp côn (ly hợp) dùng để ngắt kết nối động cơ và hộp số khi sang số. 
  • Bàn đạp thắng nằm giữa, dùng để giảm tốc độ hoặc dừng xe. 
  • Bàn đạp ga ở bên phải, dùng để tăng tốc xe khi di chuyển.

2. Kỹ thuật sử dụng bàn đạp

Chân trái điều khiển bàn đạp côn với kỹ thuật: đạp nhanh trong 0.5 giây và nhả từ từ trong 2-3 giây để tránh xe giật. 

Theo nghiên cứu của Hiệp hội Lái xe An toàn, kỹ thuật này giảm 60% tình trạng xe tắt máy đột ngột.

Chân phải điều khiển luân phiên giữa ga và thắng, luôn đặt sẵn gót chân dưới để chuyển đổi nhanh chóng. Khi cần dừng tạm, nên đạp côn rồi thắng để tránh tắt máy.

Làm chủ các bàn đạp và điều khiển chân
Làm chủ các bàn đạp và điều khiển chân

Phần 4: Làm Quen Hộp Số Và Cách Vào Số

Để làm chủ việc sang số trên xe số sàn, người học cần hiểu rõ sơ đồ hộp số, cách thao tác đúng kỹ thuật và lưu ý về tốc độ tương ứng với từng cấp số. Việc chuyển số linh hoạt, đúng thời điểm giúp xe vận hành mượt mà, tiết kiệm nhiên liệu và đảm bảo an toàn trong mọi tình huống.

1. Giới thiệu sơ đồ hộp số (số sàn)

Trên hầu hết xe số sàn, sơ đồ số được bố trí theo hình chữ H. Các số 1, 3, 5 nằm ở hàng trên; số 2, 4, R (số lùi) ở hàng dưới. Số 0 (mo) ở giữa, là vị trí trung gian khi xe chưa vào số. Người học cần làm quen cảm giác tay khi đẩy cần số theo từng hướng cụ thể.

2. Cách thao tác vào các số

Muốn vào số, người lái cần đạp hết côn, đưa cần số đúng hướng theo sơ đồ và nhả côn từ từ sau khi vào xong. Số 1 dùng để khởi hành, số 2–3–4 dùng khi tăng tốc dần. Số lùi thường yêu cầu thêm thao tác đẩy/nhấn nhẹ cần để kích hoạt, tùy từng dòng xe.

Theo nghiên cứu của Trung tâm An toàn Giao thông Quốc gia: “Kỹ thuật này giảm 70% tình trạng xe giật và tắt máy”.

3. Lưu ý khi chuyển số

Khi chuyển số, phải đảm bảo tốc độ phù hợp với từng cấp số để tránh giật xe. Không nên ép cần số khi chưa đạp côn hoàn toàn. Khi xe dừng, nên đưa về số mo để tránh hao mòn ly hợp, đồng thời giữ an toàn khi chờ đèn đỏ hoặc dừng tạm thời.

4. Kỹ thuật nhảy số và khi nào cần về số thấp

Nhảy số (chuyển từ số 2 lên 4, hoặc từ 5 về 3) có thể áp dụng nếu tốc độ phù hợp và xe đang hoạt động ổn định. Tuy nhiên, khi xe giảm tốc độ đột ngột (xuống dốc, phanh gấp), cần về số thấp để tận dụng lực hãm động cơ, giúp kiểm soát xe tốt hơn.

Lám quen hộp số và cách vào số
Lám quen hộp số và cách vào số

Phần 5: Kỹ Năng Khởi Hành Và Vận Hành Xe

Để khởi hành và điều khiển xe an toàn, người học cần tuân thủ đúng trình tự khởi động, thành thạo kỹ thuật nhả côn phối hợp ga để tránh chết máy. Đồng thời, nắm vững cách đánh lái mượt mà nhằm kiểm soát tốt hướng di chuyển, đặc biệt trong các tình huống cần độ chính xác cao.

1. Trình tự khởi động xe an toàn

Trước khi khởi động, hãy kiểm tra phanh tay đã kéo và cần số đang ở vị trí mo (N). Đạp côn hết hành trình, xoay chìa khóa hoặc nhấn nút Start để khởi động động cơ. Sau khi máy nổ ổn định, mới tiến hành vào số để chuẩn bị lăn bánh.

Theo thống kê của Cục Đăng kiểm Việt Nam: “20% tai nạn khi khởi động xe là do bỏ qua bước kiểm tra này”.

2. Kỹ thuật nhả côn khởi hành không chết máy

Khi xe ở số 1, giữ chân côn, chân phải rà nhẹ ga rồi từ từ nhả côn đến điểm tiếp xúc (xe rung nhẹ). Lúc đó tăng thêm ga và tiếp tục nhả hết côn để xe lăn bánh. Tránh nhả côn quá nhanh hoặc quên mớm ga, vì có thể khiến xe chết máy đột ngột.

3. Kỹ thuật đánh lái đúng cách

Đánh lái đúng giúp xe chuyển hướng mượt và an toàn, nhất là trong không gian hẹp. Hai tay giữ vô lăng ở vị trí 9 giờ – 3 giờ, xoay đều khi vào cua và trả lái dứt khoát sau khi ra khỏi cua. Tránh bắt chéo tay hoặc đánh lái giật cục khiến xe mất ổn định.

Kỹ năng khởi hành và vận hành xe
Kỹ năng khởi hành và vận hành xe

Phần 6: Các Kỹ Năng Hỗ Trợ Khác

Bên cạnh các thao tác chính, người học cần chú ý đến những kỹ năng hỗ trợ như đóng cửa xe đúng cách, chỉnh gương chiếu hậu để giảm điểm mù và thực hành tổng hợp để nâng cao phản xạ. Đây là những yếu tố quan trọng giúp hoàn thiện kỹ năng lái xe an toàn và tự tin trong thực tế.

1. Cách đóng cửa xe đúng chuẩn

Khi vào xe, hãy đóng cửa dứt khoát nhưng không dùng lực quá mạnh gây hư ron cao su hoặc bản lề. Trước khi khởi động, kiểm tra lại tất cả cửa đã đóng chặt bằng đèn báo trên bảng đồng hồ. Thao tác đơn giản này giúp giảm tiếng ồn, chống bụi và đảm bảo an toàn khi xe di chuyển.

2. Cách chỉnh gương chiếu hậu – chống điểm mù

Ngồi đúng tư thế, sau đó chỉnh gương chiếu hậu trong xe sao cho toàn bộ kính sau nằm gọn trong tầm nhìn. Gương hai bên chỉnh để thấy 10-15% thân xe và 85-90% đường phía sau bên hông, giảm 80% điểm mù so với cách chỉnh truyền thống. 

3. Thực hành tổng hợp các kỹ năng

Sau khi nắm được từng kỹ năng cơ bản, người học cần kết hợp thực hành khởi hành, vào số, đánh lái, dừng xe… trong các tình huống mô phỏng thực tế. Có thể tập trên bãi sa hình hoặc đường vắng để rèn phản xạ. Sự phối hợp nhịp nhàng giữa tay, chân và tầm quan sát chính là chìa khóa giúp lái xe an toàn, tự tin.

Các kỹ năng hỗ trợ khác
Các kỹ năng hỗ trợ khác

Những Câu Hỏi Thường Gặp

1. Người mới học lái xe 4 bánh nên luyện kỹ năng nào trước tiên ngoài sa hình?

Ngoài kỹ năng sa hình, người mới nên ưu tiên luyện phanh gấp, giữ làn, và quan sát gương trong môi trường giao thông thật để hình thành phản xạ sớm. Những kỹ năng này quyết định sự an toàn khi bắt đầu lái xe 4 bánh ngoài đường trường.

Đọc thêm trong bài: Kinh nghiệm lái xe ô tô cho tài mới để biết thứ tự luyện tập hiệu quả.

2. Làm sao để khởi hành xe số sàn trên dốc mà không tụt?

Sử dụng kỹ thuật giữ chân côn – phanh tay: Đạp côn và vào số 1, kéo phanh tay giữ xe. Tăng nhẹ ga rồi nhả côn đến điểm bám, khi thấy xe rung nhẹ thì nhả phanh tay và tiếp tục nhả côn. Thời gian nhả côn nên nằm trong khoảng 1,5–2 giây để tránh chết máy.

3. Có cần dùng cảm biến/camera lùi khi tập đậu xe 4 bánh không?

Nên tận dụng nếu xe được trang bị. Tuy nhiên, không nên phụ thuộc hoàn toàn, mà cần kết hợp gương chiếu hậu và cảm nhận không gian xe. Cảm biến chỉ hỗ trợ, không thay thế quan sát thủ công.

Tìm hiểu cách kết hợp công nghệ và kỹ năng trong bài: Hướng dẫn đậu xe ô tô đúng cách bất chấp độ khó.

4. Khi thi sa hình bằng lái xe 4 bánh, phần nào dễ mất điểm nhất?

Phần dừng xe ngang dốc, ghép xe vào nơi đỗ và qua vạch kết thúc là 3 phần thi có tỷ lệ mất điểm cao nhất vì yêu cầu kỹ năng phối hợp côn – ga – phanh và căn chỉnh thân xe chính xác.

Xem thêm hướng dẫn chi tiết trong bài: Bí quyết & Mẹo thi sa hình giấy phép lái xe hạng B, C (bao đậu) mới nhất

5. Có cách nào học nhanh – nhớ lâu lý thuyết xe ô tô không?

Áp dụng phương pháp chia nhóm câu hỏi, học theo chủ đề thay vì học dàn trải, kết hợp làm 10–15 đề thi thử mỗi ngày giúp tăng tỷ lệ ghi nhớ đến 70–80%.

Tham khảo phương pháp học hiệu quả trong bài: 600 câu hỏi lý thuyết & đáp án thi sát hạch lái xe ô tô mới nhất

  1. Địa chỉ nào học bổ túc lái xe uy tín, chuyên nghiệp HCM?

Trung tâm Đào Tạo & Sát Hạch Lái Xe TP.HCM là đơn vị bổ túc tay lái uy tín tại HCM với những ưu điểm nổi bật:

  • Đăng ký đơn giản, tiện lợi: Đăng ký qua điện thoại, có xe và giáo viên đưa đón tận nơi.
  • Chi phí cạnh tranh: Cam kết học phí rẻ nhất TP.HCM với bảng giá rõ ràng.
  • Đội ngũ giáo viên chất lượng: Dạy tận tình, không giấu bài, đảm bảo học viên lái xe thành thạo.
  • Xe thực hành hiện đại: Hệ thống xe đời mới, đầy đủ tiện nghi hoặc có thể học trên xe của học viên.
  • Thời gian học linh hoạt: Lịch học được sắp xếp theo yêu cầu, kể cả các ngày cuối tuần.

Là đơn vị trực thuộc Sở Giao Thông Vận Tải, với hơn 10 năm kinh nghiệm chuyên sâu trong lĩnh vực đào tạo và sát hạch giấy phép lái xe, chúng tôi tự tin cam kết đem đến sự hài lòng nhất cho học viên. Nếu cần tư vấn chi tiết đừng ngần ngại liên hệ để được hỗ trợ chu đáo!

5/5 - (458 bình chọn)